Шәүлә белән күләгә...

Эта осень меня погрузила в серебряный дым.
Эта осень во мне закружила багровые листья,
Мы танцуем свой медленный танец, кончается день,
И качается тень, и мерцают осенние мысли.

«Танец», Николае Лабиш (1935-1956), румын шагыйре (Юнна Мориц тәрҗемәсе)

Кечкенә чакта ай яктысында диварга төшкән агач шәүләсеннән кем генә шүрләмәде микән? Әле ул шәүлә селкенә дә! Ә урамда, шомландырып, җил улый... Я киресенчә, җәйге эссе көннәрдә күләгәле урын эзләгән чак... Күләгәгә керәсең дә җиңел сулап куясың. Күз дә, кояшка чагылмыйча, ачыла төшә. Ә балачакта үзлегеңнән дөнья белән танышу? Көндезге сәгать уникедә кеп-кечкенә күләгәң өстенә басып барасың. Иртүк яки кичкә таба күләгәң, дәрәҗәсен саклап, янәшәңдә салмак кына атлый. Узып та китми, артта да калмый. Үз көенә атлый шунда. Могҗиза ич! Шәүләңне сынап сикереп тә карыйсың, йөгерәсең дә... Кабатлый!

Шәүләләр театры – һәркайсыбызга таныш. Балаларга гади мисалларда аның асылын күрсәтү – үзенә күрә тәрбия дә. Кечкенә чакта, өйдә ут сүнеп торганда, әти-әнинең шәм яктысында бүре, эт башларын, тавык, әтәчне тамаша итеп күрсәтүләре әлегәчә исемдә.

Күләгә дип без, гадәттә, тискәре мәгънәдә әйтәбез. Ягъни, һәр яхшының яманы, уңай якның да капма-каршысы бар. Күләгә – караңгы, салкын, шикле. Ә шәүлә төрле була. Мәсәлән, диңгез төсен никадәр яратсак та, ул бары күкнең матурлыгы белән ярыша. Чынлыкта күкне кабатласа да, төсе белән ул күктән баерак та, серлерәк тә. Нәкъ диңгез безгә кабатланмас, үзгәрүчән, рәхәт кенә салкынча һәм шул ук вакытта җылылык өрдерүче дә кебек. Ә аның төсе, холкы үзгәрүгә рәссамнар, язучылар, гади романтиклар, күзәтүчән кешеләр берничек тә битараф кала алмыйлар. Югыйсә бит, диңгез төсе – күкнең шәүләсе генә!..

Күптәннән инде челтәрле шәүләләр, тап кебек төшкән күләгәләр миңа тынгылык бирми. Мин аларны күзәтергә яратам. Яктылык һәм шәүлә чиген табып, бер үк әйбернең яктыртылуына карап төс үзгәрткәнен төсмерлим. Җәй көне шәүләләрне «тоту» җиңелрәк кебек, әмма, минемчә, киресенчә. Җәй көнге шәүләләр – кискен, почмаклы, төсләрне капма-каршы куя кебек. Көзге шәүләләр – салмак һәм бик кыска гомерле. Алар дивар буйлап йомшак кына шуышып эңгер-меңгергә качалар. Күреп өлгерсәң – бәхетең.

Кояшның, ялындырып кына, ничә атнага бер күренеп Казан урамнарын сыйпап алган чагын быел бераз гына «эләктереп» калдым:

Кому служит Зулейха?

Неоднозначную оценку в разных кругах вызвала книга Гузель Яхиной «Зулейха открывает глаза». Писатели, журналисты, критики выразили свое мнение (публикации в изданиях «Казанские ведомости», «Мәдәни җомга», «Звезда Поволжья», «Шәһри Казан» и др.). Кто-то восторгался литературным детищем Г. Яхиной, кто-то порицал описанное в книге как несоответствующее исторической действительности и унижающее татарский народ. А я, будучи простым читателем и современником Г. Яхиной, хочу высказать свое восприятие этого романа. 

Итак, узнав, что вышла книга Г. Яхиной о судьбе татарской женщины, которая получила престижную литературную премию, я не могла не заинтересоваться. Почитав некоторые обрывочные отзывы из статей, сложилось предварительное мнение о книге как о нечто потрясающем.

Книгу удалось купить 31 декабря и уже в самом начале 2016 года я посвятила книге один день.

Кайнамакта бу базар!

Бер заман бардым Печән базарына, –

Шунда мин таптым азык язарыма.

Г. Тукай, «Печән базары, яхуд Яңа Кисекбаш»

19 август, 2017 ел, «Печән базары». Вакыт – төшкә таба, әле 12 тулмаган. Черек күлдә халык күзгә күренеп күбәя, кибетләр янында мәш киләләр. Кибетләр ачык төсләргә бизәлгән, сатучылары күбесе милли киемнән, елмаеп кына торалар.

Күңелле!..

Кешеләр рәхәтләнеп сайлана-сайлана әйбер ала: анда чигелгән кәвешләр дисеңме, татарча язулы уенчыклар, милли киемнәр кидерелгән курчаклар, китаплар, кул букчалары.

Кибетләр аланы

Хатын-кыз кая карарга да белми:

Таң атканда

Җәйге таңны каршылау теләге күңелдә күптән инде пыскып-пыскып кына ята иде. Ниһаять шушы кечкенә хыялыма ирешергә булдым.

Таң вакыты. Сәгать 3.30 күрсәтә. Кояшның авыраеп кына, әмма тизлеген арттыра-арттыра, күтәрелеп килгән чагы. Томанга төрелгән юлдан барганда кояш тонык кына шәфталу төсендәге тәңкә булып күренә.

Томанның куерган чагы

Ә томан куе – калын юрган булып үзәнлекләрне, күл-елга тирәләрен, йоклаган авылларны каплый.

Томанлы үзәнлек үзе күл кебек күренә

Заокеанская гостья

Я бы сказал, что сейчас слова «элегантность» и «стиль» значат куда больше, чем просто красивая одежда, это, скорее, уже само отношение к создаваемому тобой образу; настроение, которое элегантный, стильный человек способен привнести одним своим присутствием. И, что важно, это настроение и этот образ должны быть естественными, не выглядеть продуманными до последнего стежка. Когда женщина прикладывает слишком много усилий для того, чтобы выглядеть элегантной, ты сразу это чувствуешь. Легкая, кажущаяся небрежность в образе — вот что я назвал бы настоящим стилем.

Гаспар Ульель, французский актер

С начала 2000-х годов мое – тогда еще подростковое внимание – стали занимать мировые новости, новости политики. Возможно, не всё было доступно моему пониманию, но казалось таким загадочным и любопытным! Конечно, интересовали и люди, вещавшие новости – Екатерина Андреева, Кирилл Клейменов, Жанна Агалакова. Молодые, красивые, элегантные – отличные примеры для молодежи! Интерес к этим личностям переходил к тому, о чем они  рассказывали. И хотя нынче я критически отношусь к подаче информации и его источнику – то свое юношеское очарование этими молодыми ведущими помню как сейчас.

Июль 2017-го года. В Инстаграме появляются «молнии»: «14 июля известная телеведущая, тележурналист Жанна Агалакова проведет творческую встречу в шоу-руме журфака! Заявки на участие необходимо слать на …[электронный адрес]!».

14 июля 2017 года, шоу-рум, наполовину заполненный зал, радостное оживление присутствующих. Немало камер, много журналистов из разных изданий, студенты, преподаватели. Началось.

Жанна Агалакова вошла и очень легко начала разговор: немного рассказала о себе, не скрывая о «неудачах», которые поворачивали судьбу в неожиданном направлении (не поступила на отделение болгарского языка филологического факультета Санкт-Петербургского университета, зато поступила на журфак МГУ), посмеялась, что жизнь порой так или иначе была связана с системой МВД: по распределению попала в Телестудию МВД СССР, первый написанный материал был о концерте милицейских самодеятельных коллективов…

Җәйне чәчәкләр китерә

Урамда яңгыр башланды. Авыр тамчылар тып-тып түбәгә, тәрәзә пыяласына, агач яфракларына килеп төшәләр. Бакчадагы чәчәкләр сискәнеп, бөрешеп калганнар. Ләкин һәрбер тере зат – кем ничек булдыра – бу яңгырга сөенеп тора. Кайбер тамчылар чәчәкләрдә утырып кала, икенчеләре җиргә ашыга. Җылыга, дымга сусаган туфрак тамчыларны куенына ала...

Николай Басков: «Если уж я сияю, то я сияю, по-другому не могу!» или несладкая «сладкая жизнь»

«Я – Николай Басков, мне недавно исполнилось 40 лет», – именно так начал свое приветствие Николай Басков, посетивший вчера Казань.

10 мая, благодаря репосту одногруппника (А.И., спасибо!) и некоторому везению, я заскочила в последний вагон и была аккредитована на мастер-класс и пресс-конференцию Николая Баскова. Пожалуй, это одна из тех личностей, которые чаще всего вызывают эмоции, а не равнодушное: «А кто это? Ну, и что?». Не могу причислить себя к фанатам этого певца, шоумена, однако при случае с удовольствием слушаю его песни: мне нравятся его голос, академическое пение, некоторые песни. Поэтому пропустить при имеющейся возможности встречу с таким человеком было бы несусветной глупостью.

Подозревая, что желающих увидеть Н. Баскова будет огромное количество, на пресс-конференцию я пришла загодя и …тут же была огорошена новостью, что, возможно, студенты не смогут присутствовать, поскольку заявку на аккредитацию подали многие СМИ города и республики, и мест попросту не хватает. Не теряя надежды мы – студенты – терпеливо стояли у дверей шоу-рума. Надо сказать, наше ожидание было вознаграждено появлением Николая – в старинном здании нет лифта, поэтому он поднимался по лестнице, вышагивая неторопливой царственной поступью, за ним шли, как я поняла, его сотрудники (с особенным любопытством мы оглядели девушек с маленькими чемоданчиками). В довольно пасмурный день лицо шоумена украшали (скрывали?) солнцезащитные очки. Мы вежливо поздоровались. Желание побывать на мастер-классе усилилось.

И всё-таки мы все – студенты, пресса – поместились в нашем небольшом шоу-руме, началось!..

Николай Басков: «За 20 лет я состоялся, у меня есть любимое дело, любимое детище. Я обожаю встречаться с людьми, общаться. …В мире социальных сетей публичный человек должен общаться».

Спикер поведал, что 7 лет не гастролировал, и тут же вызвал хохот, добавив: «И так жилось хорошо [в этот период]!..». Вообще Николай Басков с гордостью и радостью много рассказывал о своем новом шоу (которое пройдет в Казани 22 мая), мы узнали, что режиссером-постановщиком шоу стал Алексей Сеченов (который поставил шоу открытия и закрытия Универсиады в Казани), на гастролях реквизит перевозится тремя фурами, обслуживание шоу лежит на плечах более 7 десятков людей, на подготовку действа затрачено более 2 млн. долларов, которые: «Шоу совершенно не окупается на гастролях», – Н. Басков. О выборе режиссера шоу певец упомянул отдельно: «Не стал приглашать западного режиссера. Западный человек никогда не поймет менталитет страны, в которой он не жил».

Название шоу – «Игра» – не случайно,

Туган җиргә кайтаручы юллар

Мастер-класслар, иҗади очрашулар бер ара бүленеп торса да, бу көннәрдә Насур Юрушбаев дигән режиссер белән дәвам итте (иск. – очрашу 05 майда узды). Хәер, бу шәхесне режиссер дип кенә әйтеп булмый, аның башкарган бөтен эшен, эшчәнлеген санап китсәкме!..

Дөньяны күбрәк колачларга тырышсам да, Насур Юрушбаев дигән кеше турында мәгълүматым аз иде. Очрашуга хәтле үзе һәм эше турында төшерелгән документаль фильмны карарга, матбугатта элек чыккан интервьюларны укырга өлгердем. Әмма кызыксынуым артып кына куйды... Туган ягын искиткеч сөйгән кешене язмыш Германиягә илтеп куя, ул шунда тормышын җайлый, үз юлын эзли. Бер сайланган һөнәренә ул дистәдән арткан һөнәр үзләштергәч кенә кайта ала, анда да – яңадан университет үткәндәй – укырга, өйрәнергә туры килә.

Насур Юрушбаев

Моңа ирешү өчен күпме көч, тырышлык һәм үҗәтлек кирәк булганын – Насур әфәнде үзе генә беләдер. Алман телен өйрәнү – иң беренче адым. Аннан телевидениедә берничә кешене алмаштырырлык итеп эш башкару – оператор, хәбәрче, режиссер эшләренең нечкәлекләренә төшенү. Халыкта: «Егет кешегә җитмеш төрле һөнәр дә аз» диләр, Н. Юрушбаев очрагында бу мәкаль тормыш белән раслана. Гадәттә, шәхесне шәрехли торган бик үзенчәлекле һәм портретка саллы бер төсмер кертүче деталь була. Н. Юрушбаев очрагында алар берничә иде: ялкынланып сөйләү, кичергән авырлыкларны көлемсерәп искә алу, татарча шаккатмалы пөхтә сөйләм, авыр хезмәтне күп күргән куллар.

         Очрашуда без Н. Юрушбаевның Бөек Ватан сугышы вакыйгаларына нигезләнгән «Джавид и Вальтер» дигән документаль фильмын карадык. Гаҗәеп идеядан туган фильм Икенче бөтендөнья сугышы вакытында немец армиясе солдаты – Советлар Союзында, ә совет солдатының фашистларда әсирлектә

«Шәхәр» белән «Илхам»

Соңгы арада тел, милләт, халкым язмышына бәйле вакыйгалар куерып китте. Вакыйгалардан бигрәк уйларым шул тирәдә әйләнеп йөри, лекцияләрдә дә еш кына бәхәс куертабыз. Кайвакыт мавыгып китеп әдәбиятка, тарихка, татар кинематографына һәм, әлбәттә, татар эстрадасына «тентү» ясап чыгабыз. Бераз төрле карашта торсак та, төркемдәшләрем белән уртак фикерләр дә еш була. Бәхәстән соң таралышканда күңелдә нидер сызланып кала. «Барысы да шул хәтле начар микән соң?..» дигән уй борчый. Ул тынгы бирми, уйландыра, чишелеш эзләтә... Әлегә чишелеш табылганы юк.

Үземне татарча яхшы сөйләшәм дип саный идем. Хәер, университетта укыганда,  хөкем системасында, аннан соң дәүләт оешмасында эшләгәндә бүтәннәр арасында сөйләмем уңай якка аерылып тора иде. Тел байлыгым шактый булса да, нәкъ менә сөйләмем аксаганын былтыр көз көне

А ты дойди до конца

Не существует искусства, которое не требовало бы виртуозности, и не существует окончательной меры для полноты этой виртуозности.
          Константин Сергеевич Станиславский

04-06 апреля 2017 года прошли для меня под знаком открытий. Сейчас даже неловко вспоминать, как я почти отказалась от этой возможности, однако хочу выразить своему наставнику огромную благодарность – за то, что настоял.

В эти дни я стала богаче: новые эмоции, понимание ранее неизвестного, открытия…

Думаю, мой наставник это предвидел. Пожалуй, стоит рассказать о всех впечатлениях.

В Казани прошел III Всероссийский форум «Время кино». Программа мероприятия была втиснута в 3 дня, проходила на трех и более площадках. Казалось, участники готовы были растянуть эти дни, поскольку на все встречи, мастер-классы, питчинги и пр. попасть было невозможно чисто физически. Я посетила максимальное количество мероприятий, обязательных для студентов.

День 1-й, 04.04.2017.

В первый день форума мы собрались в шоу-руме Высшей школы журналистики. Встреча началась с печальной ноты: накануне произошел теракт в Санкт-Петербурге, мы почтили минутой молчания жертв трагического события. А дальше закрутился калейдоскоп интересных спикеров. Первым кратко выступил директор кинотеатра «Мир» Александр Ишимов, мне показались интересными его фразы: «СМИ делают жизнь фильма», «Кинопоказ и кинопросмотр – это искусство, фильм нужно смотреть от начала и до конца». Вы ведь тоже не задумывались, что посмотреть фильм – это не просто прийти в кинотеатр или дома просмотреть фильм – и всё это с возможностью в любой момент уйти или прервать? Иногда для фильма нужно терпение, которое, впрочем, мы развивали в этот же день, но об этом позже.

«Интенсив по киножурналистике: практика кинообзора» – очень живую лекцию-встречу об этом нам провела Вероника Скурихина. Правда, в лицо до встречи мы ее не узнали, выяснилось, что именно она

Яз, карлыган яфрагы һәм балачак

«Яз килде!», – дип шатланышып йөрибез. Югыйсә, кичләрен салкын җил өтеп ала, көздән дә салкынрак тоелган көннәр бар. Күңел җилкенүне бу туктата аламыни?.. Күбесе ялан аякка кедалар киеп йөри башлады. Үземнең кышкы замша аяк киемемә карыйм да... Юк, мин дә яз дип көзге аяк киеменә күчеп карадым. Ул көнне матур итеп кар яуды, өйгә шугалакта йөргән кебек «оча-оча» кайттым.. Шуңа әлегә бүтән эксперимент ясап карамадым.

Яз барыбер үзенекен итә, бөреләр шытканны түземсезләнеп көтәм. Яфрак ярган вакыт – минем өчен иң саф, иң күңелле вакыт: үләннәр яшелгә төренеп чыга, беренче чәчәкләр күренгәли башлый, күңел очына... Яз килүнең тагын бер билгесе – карлыган яфрагы белән чәй эчүләр. Күңелең белән өзәргә кызгансаң да, сак кына берничә яфрак алып кереп – хәтта чайкамыйча – кайнар су белән өшкертелгән чәйнеккә чәй янына салып пешерәсең... Өй буйлап хуш ис тарала. Чәйнең үтә күренмәле парына карап балачак искә төшә башлый. Пушкин урамындагы күпфатирлы йортта яшәгәндә, түтәлебездә карлыган үсми иде. Әмма күрше Шәрифулла бабайларның карлыганы безнең түтәлгә дә колачын җәйгән. Күршеләребез безгә яфрак өзәргә рөхсәт итә иде, ә Шәрифулла бабай үз карлыган куагының яфрагын өзгәнгә тәрәзәдән бик кырыс карый кебек тоела, шуңа тиз-тиз 2-3 яфракны йомарлап уктай өйгә атыла идем. Бәлки кырыс та түгелдер, бу бала-чага ботарлап бетермәсә ярый инде дип, пошаманга гына калгандыр бабай... Әмма күңелдән рәхмәт әйтә-әйтә чәй эчүләр истә калган. 

Кызыл карлыган беренче булып өлгерә иде...

Карлыган дигәннән, мин үзем, имештер, «шәһәр кызы», бакча эшләрен нәни чагымнан ук яратмыйм (яшь узу белән карашымның үзгәрүен гаиләм бик өметләнеп көтә, ягъни – картая-картая җиргә тартылуым көчәер, бакча сөйгән затка әйләнермен һ.б.), шуңа миңа бакчада эшләгәнче өй җыештыру, ашарга пешерү күңелемә якынрак. Шулай да кечкенә чакта зурларга ияреп җиләк-җимеш җыйганым аерым матур истәлекләр булып калган. Хәнифә әбиемнең зууур авыл бакчасында ниләр генә үсми иде. Кара карлыган куаклары җиләк бакчасын уратып ук алган. Ямьле бер җәй көнендә иртүк әби белән карлыган җыярга чыктык. Бу кечкенә кыздан әллә ни файда да булмас, тик эшкә өйрәнер дигәннәрдер. Мавыгып  китеп кечкенә кәрзинемә

«А Ларчик просто открывался»

Вот то-то и оно: как часто смотрим мы, куда тянется дым, вместо того чтобы поинтересоваться, откуда дует ветер.
                                                    Карел Чапек

Сегодня у меня было ощущение, что я попала в сказку. Самую настоящую сказку. Выступление-концерт-лекция Михаила Казиника стало одним из самых ярких впечатлений за последнее время. Очень хочется передать хотя бы каплю энергии этой солнечной встречи.

На сайте М. Казиника указаны виды его деятельности: он – искусствовед, музыкант, писатель, поэт, философ, режиссер, просветитель.

…Едва вступив в зал, Михаил Казиник порывался скорее начать свою лекцию – так ему хотелось поделиться своими мыслями и убеждениями. Еще до начала записи (встречу снимали на телекамеры) он извинился перед аудиторией за свой скромный внешний вид, как он объяснил – за последнее время у него 9 самолетов, данную поездку он должен завершить в Сан-Франциско, при этом пошутил: «Я буду стараться работать на свою обувь, чтобы вы ее не видели» и лукаво улыбнулся. Как не согласиться с цитатой Николая Векшина: «Интеллигенция — это не класс, не сословие и не культурный слой; это — состояние души»?

Таң җиледәй очрашу

Гаиләдәгечә җылы рухлы рәсми очрашуда булганыгыз бармы сезнең? Ә минем бар. Менә бүгенге очрашу күңелләрдә әллә кайчан күрмәгән дусларыңны күргәндәй шатлык хисе уятты. Югыйсә, бу очрашуга хәтле мин укытучыларымны һәм ишетеп кенә белгән журналистларны күренекле остазлар буларак кына белә идем.

17 февральдә Журналистлар йортында «Саба таңнары» газетасы коллективы белән очрашу узды. Бирегә бу көнне кайчандыр шушы коллективта эшләп киткән башка журналистлар (араларында – КФУ профессоры, остазыбыз В.З Гарифуллин), КФУ укытучылары, студентлар (яше, карты дигәндәй...) җыелган иде.

Очрашу башлаганчы профессорыбыз үзенә хас нечкә юмор белән безгә Журналист йорты диварларына эленгән тарихи фотоларга тукталып, таныштырып  чыкты.

Елмаюлар патшалыгында

Гыйнвар ахырында Елмаюлар патшалыгына сәяхәт кылырга насыйп булды. Таиланд халкы үз илен шулай матур итеп атый икән.

 

Көньяк-көнчыгыш Азиядә урнашкан ил, халкының яшәеше, тормышка карашы миңа бөтенләй башка бер дөнья ачып җибәрде. Хәер, барысы турында да аз-азлап булса да сөйлисем килә.

Утрауга килеп төшкән иртә кояшлы иде, каршылаучы гид: «Кармагыз яхшы икән», – дип елмайды.

Бу илдә кармага, рухларга, кешенең эчке рухына бик зур игътибар бирәләр. Самолеттан соң тау юлының борылмалары башларны әйләндереп Кырымны хәтерләтте, тирә-юньдәге яшеллек күзне сөендерде, һаваның җылылыгы иркәләп күңелләрне эретте. Ә диңгез... Андаман диңгезе безгә үзенең җете төсләре белән юл буе мактанды.

Таиланд иле мине филләр белән күрештерде.

Кыш бабай рисвай итте!

Халкымны, милләтемне кимсетергә теләүчеләрне күрә алмыйм – кем булуына карамастан! Ә инде үз милләттәшебез кимсетүеннән дә ныграк түбәнсетү юктыр дип саныйм.

...2016нчы елның 30 декабрендә «Поле чудес» тапшыруын карарга насыйп булды (https://www.1tv.ru/shows/pole-chudes/vypuski/novogodniy-vypusk-pole-chudes-vypusk-ot-30-12-2016). Бәйрәм чыгарылышы! Төрле халык Кыш бабайлары катнашында! Тапшыру башында моны ишеткәч – бик шатландым! Иртәрәк шатланганмын икән. Беренче турда ук чыккан татар Кыш бабае бераз сәерсендерде: бер җыерчыксыз, тук йөзле, мут күзле «бабай» аксакал булып тоелмады. «Ярар, сиңа ярап булмас инде!» – дип үземне тиргәп тә алдым. Киемендәге яшел төсне дә миллилеккә юрап юандым. Әмма безнеке янәшәсендәге башка Кыш бабайларның затлырак, төплерәк, тыйнаграк һәм зирәгрәк икәнлеген күреп барыбер көнләштем. Тапшыру бара, карыйбыз...

Безнең бабай сүзне таба алмаса да, мизгелдән файдаланып калырга булды: «Пользуясь случаем, я хочу передать привет своим землякам и просить у них помощи. Кунакта булган чакта Великий Устюгта, Кыш бабайның шундый вотчинасында, аның шундый терем! Минем ут күршем Удмуртиядә Тол-бабайда кунакта булган чакта аның усадьбасы бар. Шул чакта алардан мин ак көнләшү белән көнләшеп кайттым. Мин үзем һаман да арендовать итеп яшим, резиденция минем юк һәм үземнең резиденциям булуын телим. Җир йөзендә 20 миллион татар дие, әгәр дә бер татар үзеннән бер сум акча салса, уже 20 миллион сум акча җыела, һәм татарларым минем, милләттәшләрем, дусларым, туганнарым, ярдәм итегез! Үзебезгә ярдәм итик! Телебезне, гореф-гадәтләребезне саклыйк, яклыйк һәм Кыш бабайга резиденция ясарга сума туплыйк!» (чыгыш үзгәртүсез алынды, орфоэпия сакланды). Татарча сөйләм экранның аскы өлешендә тәрҗемә белән барды, шуңа урысча аңлаучы һәркем бу теләнүдән хәбәрдар булды.

Берничә көн үткәч, мин ул тапшыруны Интернетта табып янәдән кат-кат карадым. Ничә көн үтсә дә, ачуым сүрелмәгән икән. Сүрелерлек түгел дә. Үзе әйтмешли, 20 миллионлы халыкның вәкиле булып Беренче каналга чыккан бу зат, беренчедән, ни татарча, ни урысча матур итеп сөйли дә белми бит! Икенчедән, ни битең белән дөнья каршына чыгып хәер сорашырга мөмкин?! Безнең халыкта «Авызың тулы кан булса да, кеше алдында төкермә» дигән мәкаль дә бар әле. Милләт өчен мөһим булган проблемалар Кыш бабай резиденциясенә генә терәлеп калса – без бик бәхетле халык булыр идек!

Берничә ел элек матбугатта «Татар Кыш бабае хәзер Арча районында кабул итә, аңа хат язарга мөмкин!» дигән хәбәрләр чыккач, мин бу әкияти образ хакында күземә эләккән һәр хәбәрне карый торган булдым. Балалык инде еракта калса да, үзебезнең Кыш бабайны хезмәтеңә карап бүләген бирүче, яхшылыкка өйрәтүче, татар картларының зирәклеген һәм якты күңелен үзендә туплаган тыйнак, гадел, шаян Тылсымчы итеп күз алдына китерә идем әле мин. Балаларны гына түгел, мине дә алдадылар!

P.S. Үртәлеп утыра торгач, Интернетта Кырлайдагы Кыш бабай белән кызыксындым. Дөрес аңласам, Кыш бабай тамашаларын кәсепче оешма гына җитәкли бугай. (Әгәр шулай икән, ничек итеп тулы бер милләт исеменнән һәм дөньякүләм масштабта мөрәҗәгать итеп була?!) Димәк, бу эшчәнлекнең дилбегәсен йөзебезгә кызыллык китермәстәй затка – рәсми җаваплы кулга тапшырырга кирәктер. Тиешле таләпләрен куеп, әлбәттә. Эх, Кыш бабай, Кыш бабай!..

Генерал елы

2016нчы елны озаттык, 2017гә ияләшеп киләбез кебек. Күңелем белән 2016нчы елда йөрим.

Маймыл елы үзенекен итте – тормышым 90ºка үзгәреп тә куйды. Яздан бирле: «Булдырырмынмы, юкмы? Тәвәкәлләргә кирәк!» дип талкып йөргән идем. Берничә ай баш күтәрми дәреслекләргә чумып утыру, дөнья мәшәкатьләрен һәм мәдәни-иҗтимагый яңалыкларны читкә куеп тору нәтиҗәсез калмады – яңа тормыш башланды да. Инде кайчандыр үтелгән юлдан яңадан барам кебек, ләкин барысы да яңача: һәр нәрсәгә бүтән күз белән карыйм, һәр нәрсәне өр-яңа яктан өйрәнәм, узган вакытны куып тотарга омтылам... Хәзерге акылым йөдәтә торган «Бер 10-12 ел элегрәк башлыйсы булган!» дигән уйларны үземнән ераграк куарга тырышып алга атлыйм. Мин язмышка ышанам: бар да үз вакытында килә. Соңлап җыелган җимеш өлгергәнрәк, тансыграк икән. Аерым кешеләргә, вакыйгаларга гына карашым үзгәрми.

  Гаиләбездә хәзер барыбыз да бик ярата торган бер җан иясе яши